Chiến thắng cuộc chơi dài hạn là một bài nói chuyện tại hội thảo VALUEx BRK 2024. Đây là một hội thảo đầu tư tổ chức bởi Guy Spier, diễn ra bên lề sự kiện Berkshire Hathaway Annual Meeting tại Omaha, Nebraska — nơi quy tụ các nhà đầu tư giá trị có quan tâm sâu sắc đến triết lý đầu tư dài hạn của Warren Buffett và Charlie Munger.

Bạn có thể xem bài nói chuyện tại đây trên YouTube. Dưới đây là nội dung bài nói chuyện được dịch lại.

Giới thiệu

Trong bài nói chuyện này, Dellanna tập trung vào “trở ngại chính” của thành công dài hạn, mà theo ông là niềm tin sai lầm rằng tối ưu hóa các hành động hằng ngày sẽ tự động tối ưu hóa kết quả dài hạn. Trái lại, tối ưu ngắn hạn thường dẫn đến việc bỏ quên các tài sản dài hạn như niềm tin, kỹ năng và mối quan hệ, đồng thời khuyến khích việc chấp nhận quá nhiều rủi ro.

Ông nhấn mạnh cần tận dụng bản chất lặp lại của các trò chơi dài hạn bằng cách ưu tiên những hành động cải thiện các tương tác trong tương lai, quản lý rủi ro cẩn trọng, đầu tư vào đào tạo nhân viên, và xây dựng niềm tin và sự chú ý thay vì tiêu hao chúng cho lợi ích ngắn hạn.

Ông cũng viết một quyển sách về chủ đề này Chiến thắng cuộc chơi dài hạn, xuất bản năm 2024

Nội dung

Guy Spier: Diễn giả tiếp theo đến từ Turin, Ý. Một ngày nào đó, Luca Dellanna và tôi sẽ cho các bạn biết cà phê thật sự là như thế nào — đó là cả một câu chuyện dài. Khoảng ba hoặc bốn năm trước, tôi bắt đầu đọc về khái niệm ergodicity. Tôi cố gắng chia sẻ với mọi người trong công ty, nhưng mắt họ đều lờ đờ. Rõ ràng, tôi đã không thể giải thích tốt những khái niệm này.

Rồi tôi bắt gặp cuốn sách của Luca Delana, giải thích những điều này không cần đến toán học, một cách giải thích tôi thấy cực kỳ hữu ích. Tôi bắt đầu gửi cuốn sách này cho rất nhiều người bạn. Luca cũng có một bài nói tại VALUEx Klosters, và tôi nghĩ từ đó đã có nhiều độc giả mới bắt đầu theo dõi anh.

Anh ấy có một cuốn sách mới, và tôi đã viết một phần giới thiệu ngắn cho nó. Tôi đã viết là: cuốn sách nói về những cuộc chơi dài hạn. Chúng ta đều biết Berkshire Hathaway, Warren và Charlie đã luôn chơi những cuộc chơi dài hạn. Nói thì dễ, nhưng Luca đi sâu vào chi tiết cách thực sự làm điều đó. Tôi nghĩ môi trường phù hợp nhất với anh ấy chính là cộng đồng Berkshire. Đây là lần đầu tiên Luca đến đây, nên chào mừng bạn, và cảm ơn vì đã đến.

Luca Dellanna: Cảm ơn rất nhiều vì đã mời tôi, Guy, và chúc mọi người buổi sáng tốt lành.

Tất cả chúng ta có mặt ở đây là nhờ Warren Buffett, Charlie Munger, và sự tập trung của họ vào tính dài hạn — cùng với những gì họ đã đạt được nhờ sự tập trung đó.

Tôi nghĩ mọi người trong căn phòng này đều chia sẻ cùng quan điểm dài hạn, nhưng thực hành nó để thành công trong dài hạn lại vô cùng khó khăn. Vì sao lại thế? Trở ngại lớn nhất trong việc chiến thắng các cuộc chơi dài hạn là gì?

Theo quan điểm của tôi, trở ngại lớn nhất là vì chúng ta tin rằng nếu tối ưu hóa từng ngày, thì chúng ta sẽ đạt kết quả tối ưu cho cả một giai đoạn.

Đây là một niềm tin sai. Nếu ta cố gắng vắt kiệt từng ngày, ta sẽ chỉ làm những việc cho kết quả ngay lập tức. Ta sẽ không làm những việc không tạo ra kết quả hôm nay nhưng lại thiết yếu cho chiến thắng dài hạn — ví dụ như xây dựng tài sản dài hạn: kỹ năng, mối quan hệ, và niềm tin.

Thử thách ở đây là: trong ngắn hạn, bạn hoàn toàn có thể sống mà không cần xây dựng kỹ năng, niềm tin hay mối quan hệ. Tệ hơn nữa, trong ngắn hạn bạn còn có thể tăng trưởng nhanh hơn nếu bỏ qua những tài sản dài hạn này và chỉ tập trung tối đa hóa lợi ích của hôm nay.

Nhưng điều đó chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian hữu hạn — vài tháng hoặc vài năm. Rồi đến lúc bạn nhận ra mình không thể phát triển thêm, bởi tăng trưởng tiếp theo đòi hỏi các tài sản dài hạn: kỹ năng, niềm tin, và mối quan hệ. Nói cách khác, bạn đã đụng trần, không thể tăng trưởng tiếp.

Một vấn đề khác của việc tối ưu hóa mỗi ngày là bạn sẽ chấp nhận quá nhiều rủi ro. Mức rủi ro tối ưu trong ngắn hạn cao hơn mức rủi ro tối ưu trong dài hạn.

Tôi luôn dùng ví dụ nói dối: hãy tưởng tượng rằng khi bạn nói dối, bạn chỉ có 1% khả năng bị phát hiện — nghĩa là bạn có 99% cơ hội thoát được — một chiến lược tuyệt vời trong ngắn hạn.

Tuy nhiên, nếu bạn nói dối mỗi tuần một lần, bạn có 99,5% khả năng bị “bắt bài” trong vòng 5 năm. Một chiến thuật tốt trong ngắn hạn trở thành một chiến lược thảm họa trong dài hạn.

Thách thức ở đây là, khi bạn luôn trung thực, bạn nhìn xung quanh và sẽ thấy người khác tăng trưởng nhanh hơn vì họ nói dối hoặc chấp nhận nhiều rủi ro hơn. Bạn bắt đầu tự hỏi liệu chiến lược của mình có thực sự là tốt nhất không.

Nếu nó tốt nhất, tại sao mình lại tụt lại? Bạn sẽ bị cám dỗ bắt chước những người đang vượt lên trong ngắn hạn. Nhưng nếu bạn làm vậy, bạn rồi cũng sẽ đụng trần như họ, và sau đó có thể phải đối mặt với những rủi ro khiến bạn không thể đạt được thành công dài hạn.

Vậy đâu là giải pháp thay thế? Giải pháp là tận dụng bản chất lặp lại của cuộc chơi dài hạn.

Ví dụ, hãy nhận ra rằng khi bạn nói chuyện với khách hàng hoặc nhân viên, đó không phải là lần duy nhất bạn tương tác với họ. Nếu đó là lần duy nhất, bạn sẽ cố gắng tận dụng tối đa cuộc gặp — chốt doanh số. Nhưng nếu cuộc chơi là lặp lại, cách tiếp cận tối ưu lại khác: hãy tương tác theo cách khiến lần gặp tiếp theo trở nên tốt hơn.

Một nguyên tắc khác là tránh các rủi ro lặp lại. Như ví dụ nói dối cho thấy, bạn có thể thoát một lần, nhưng không thể thoát mãi. Nếu bạn muốn thành công dài hạn, bạn chắc chắn sẽ phải chơi cuộc chơi lặp lại. Bạn không có lựa chọn.

Điểm thứ ba là huấn luyện đội ngũ của bạn. Nhiều doanh nhân không huấn luyện đội ngũ của họ đủ nhiều. Mỗi tuần đều có thứ gì đó cấp bách hơn để làm. Nhưng tiềm năng dài hạn của công ty bị giới hạn bởi tiềm năng dài hạn của chính đội ngũ.

Nếu bạn không đầu tư thời gian vào việc phát triển con người, bạn đang tự giới hạn mình. Bạn có thể hiểu điều này về mặt lý thuyết, nhưng khi quay lại công việc, chẳng bao giờ có cảm giác “đúng thời điểm” để đào tạo đội ngũ — lúc nào cũng có việc cấp bách hơn.

Nhưng chiến thắng cuộc chơi dài hạn đòi hỏi bạn phải làm những việc dài hạn ngay cả khi thời điểm trông có vẻ không phù hợp — bởi vì sẽ không bao giờ có thời điểm phù hợp. Nếu bạn không làm, bạn đang tự đặt trần cho chính mình.

Một điểm nữa: đừng làm hao mòn niềm tin và sự chú ý từ người khác. Tôi thấy nhiều công ty hay doanh nhân có danh sách email, và họ gửi email với mục tiêu tối đa hóa doanh thu trên mỗi email. Chiến lược đó hiệu quả nếu bạn chỉ đo lường một email. Nhưng họ đang “huấn luyện” khán giả của mình ngừng đọc email về lâu dài.

Một cách tiếp cận khác — cách tôi dùng với danh sách email của mình — là gửi mỗi email nhằm tạo giá trị và xây dựng niềm tin, để khiến người nhận có xu hướng mở email tiếp theo hơn. Tôi không nói rằng bạn không nên bán hàng hoặc không nên chấp nhận rủi ro — tôi chỉ nói rằng hãy làm những điều đó theo cách có ý nghĩa trong dài hạn.

Tôi thường dùng ví dụ người chia bài trong sòng bạc: anh ta là người duy nhất có chiến lược kiếm tiền, nhưng mỗi ngày anh ta đều thấy ít nhất một người chơi trở nên giàu hơn mình rất nhiều. Anh ta phải chống lại cám dỗ từ bỏ chiến lược tốt, có khả năng tái lập, của mình để chạy theo chiến lược xấu và không thể tái lập của người chơi.

Khuyến nghị của tôi là: đừng bắt chước những chiến lược không thể tái lập. Ngoài kia có rất nhiều chiến lược chỉ hiệu quả vì “luật số lớn”. Nếu 100 người cùng thực hiện một chiến lược rất rủi ro, sẽ có vài người thắng — có thể thắng to hơn bạn. Bạn có thể bị cám dỗ để bắt chước họ. Nhưng chiến lược đó chỉ hiệu quả với tổng thể (trong rất nhiều người chơi sẽ có một ai đó chiến thắng), chứ không phải ở cấp độ cá nhân. Bạn chỉ có một cuộc đời, công ty bạn chỉ là một công ty. Nếu bạn theo đuổi một chiến lược không thể tái lập, khả năng cao là nó sẽ không hiệu quả với bạn.

Đó là thông điệp của tôi. Chúng ta đều hiểu tầm quan trọng của việc chiến thắng trong cuộc chơi dài hạn. Tôi hy vọng mình đã đưa ra những lập luận tốt hơn về cách làm điều đó, và cách giải thích cho người khác rằng đó là con đường đúng đắn. Xin cảm ơn.

Guy Spier: Cảm ơn Luca. Bài nói vừa rồi thật tuyệt vời. Tôi tò mò: Luca sống không xa tôi, ở một trong những thành phố tuyệt nhất trên thế giới. Turin thật tuyệt — đồ ăn tuyệt hảo, rượu vang ngon — và phải mất rất lâu tôi mới tìm ra anh ấy. Với tôi, tất cả điều này phản ánh rất rõ hệ thống của Berkshire Hathaway. Tôi muốn xem trong số các bạn, những ai cảm thấy điều đó thật sự đồng cảm với mình. Nếu nó đồng cảm với bạn, hãy giơ tay. Cả phòng đều giơ tay, Luca — lẽ ra anh phải đến các buổi họp Berkshire Hathaway suốt 30 năm qua rồi.

Một số người từng nói với tôi, khi tôi bắt đầu thảo luận về ergodicity, rằng đó là một ý tưởng quá tầm thường và họ không thể tin được là tôi lại chưa hiểu nó. Ở một nghĩa nào đó, đúng là tôi chưa hiểu. Tôi đã mất một thời gian khá lâu.

Tôi sẽ hỏi một câu, vì chúng ta đang chậm tiến độ. Luca, trong phòng có rất nhiều nhà đầu tư. Theo anh, những công ty nào — lý tưởng là các công ty đại chúng — thực sự giỏi trong việc chơi các cuộc chơi dài hạn? Những công ty hiện tại, ngoại trừ Berkshire Hathaway. Có lẽ là các công ty châu Âu mà anh từng làm việc cùng và có thể chia sẻ, nơi anh tin rằng họ đã thực hiện điều đó thành công ở quy mô lớn.

Luca Dellanna: Cảm ơn anh. Tôi không phải là một nhà đầu tư đúng nghĩa, nên tôi không thể đánh giá giá cổ phiếu hay định giá. Nhưng theo những gì tôi quan sát, các công ty chơi cuộc chơi dài hạn, ví dụ như Amazon. Nếu anh nhìn vào cách họ quản lý con người, họ cố gắng loại bỏ rủi ro. Họ muốn mở rộng quy mô, tất nhiên, nhưng chỉ theo những cách có ý nghĩa trong dài hạn. Họ tránh các đường tắt tạo ra vấn đề về sau — chẳng hạn tích lũy “nợ quản lý” hoặc các dạng “nợ tổ chức” khác giúp tăng trưởng nhanh ban đầu nhưng về lâu dài sẽ kéo họ xuống. Đó là một ví dụ điển hình.

Có những công ty khác mà tôi làm việc cùng nhưng không niêm yết, nhưng với tôi, câu hỏi mấu chốt là: họ có cần tăng trưởng nhanh hay không? Nếu có, họ phải theo đuổi tăng trưởng theo cách có ý nghĩa trong dài hạn, và không bao giờ được thỏa hiệp điều đó.

Guy Spier: Tôi muốn hỏi thêm một câu nữa, hơi ích kỷ một chút. Tôi luôn lo sợ về những điều mình cần phải làm hôm nay nhưng chỉ mang lại kết quả trong mười năm tới — những điều mà nếu bỏ qua bây giờ, mười năm sau tôi sẽ nhìn lại và nói: đó mới là việc mình nên làm. Ví dụ như những tấm thiệp cảm ơn dài hạn có thể là một trong số đó.

Câu hỏi của tôi dành cho anh là: anh không quen biết tôi lắm, cũng không biết rõ những người trong căn phòng này, nhưng theo anh, những hành động nào mà mỗi người ở đây có lẽ nên làm hôm nay, nhưng hiện đang bỏ quên — những hành động giúp xây dựng năng lực cá nhân dài hạn hoặc những tiềm năng dài hạn? Tôi không chắc anh có dạy khóa nào về chủ đề này hay không, nhưng tôi muốn nghe quan điểm của anh. Cảm ơn anh.

Luca Dellanna: Với tôi, một hành động quan trọng — nếu bạn chưa làm, và tôi học được điều này từ Guy — là duy trì các mối quan hệ. Những tấm thiệp cảm ơn là một ví dụ.

Một điều nữa: nếu bạn điều hành một công ty, hãy đào tạo đội ngũ của bạn. Đào tạo họ thật tốt. Nếu bạn không biết cách đào tạo hiệu quả, hãy học cách làm điều đó. Một lý do khiến nhiều người né tránh đào tạo là họ không biết cách làm, nên nó trông giống như một sự lãng phí thời gian.

Một điểm thiết yếu khác là quản lý rủi ro. Quản lý rủi ro là thứ chúng ta luôn trì hoãn. Đừng trì hoãn, bởi cuối cùng bạn sẽ gặp phải những rủi ro mà bạn đã không chuẩn bị.

Guy Spier:
Cảm ơn Luca. Một ngày nào đó chúng ta sẽ dạy mọi người ở đây cách yêu espresso. Cảm ơn anh.

______